ENXIENPLO DE LAS RANAS, EN CÓMO DEMANDAVAN REY Á DON JÚPITER

199

Las rranas en un lago cantavan é jugavan,

Cosa non las nuzía, bien solteras andavan;

Creyeron al diablo, que del mal se pagavan,

Pidyeron rey á Júpiter, mucho gelo rogavan.

200Enbióles don Júpiter una viga de lagar,

La mayor qu'él pudo: cayó en ese lugar;

El grand golpe del fuste fiz' las rranas callar;

Mas vieron que non era rey para las castigar.

201

Suben ssobre la viga quantas podían sobyr:

Dixieron: "Non es este rrey para lo nos servir."

Pidieron rey á Júpiter, como lo solyan pedir:

Don Júpiter con saña óvolas de oyr.

202Enbióles por rey çigueña mansillera:

Çercava todo el lago, ansy faz' la rribera,

Andando pico abierta, como era venternera,

De dos en dos las ranas comía bien lygera.

203

Querellando á don Júpiter, dieron boçes las rranas:

"Señor, señor, acórrenos, tú que matas é sanas;

"El rrey, que tú nos diste por nuestras bozes vanas,

"Danos muy malas tardes é peores mañanas:

204"Su vientre nos ssotierra, su pico nos estraga,

"De dos en dos nos come, nos abarca e astraga;

"Sseñor, tu nos deffiende; señor, tu ya nos paga;

"Danos la tu ayuda, tira de nos tu plaga."—

205Respondióles don Júpiter: "Tened lo que pidistes:

"El rrey tan demandado, por quantas bozes distes,

"Vengue vuestra locura, ca en poco tovistes

"Ser libres é syn premia: rreñid, pues lo quesistes".—

206Quien tiene lo que l' cunple, con ello sea pagado,

Quien puede seer suyo, non sea enajenado;

El que non toviere premia, non quiera ser apremiado:

Lybertat é ssoltura non es por oro conplado.

207Byen anssy acaesçe á todos tus contrallos:

Do son de sy señores, tórnanse tus vasallos;

Tú, después, nunca pienssas synon por astragallo,

En cuerpos é en almas asy todos tragallos.

208Queréllanse de ti; mas non les vales nada,

Que tan presos los tiene tu cadena doblada,

Que non pueden partirse de tu vida penada:

Rresponde á quien te llama: ¡vete de mi posada!

209Non quiero tu conpaña; ¡vete de aquí, varón!:

Das al cuerpo lazeria, trabajo, synrazón;

De día é de noche eres fino ladrón:

Quand' ome está seguro, fúrtasle el coraçón.

210

En punto que lo furtas, luego lo enajenas:

Dasle á quien non le ama, torméntasle con penas;

Anda el coraçón syn cuerpo en tus cadenas,

Penssando é sospirando por las cosas ajenas.

211Ffázeslo andar bolando como la golondrina,

Rrebuélveslo á menudo, su mal non adevina:

Oras coyda en su saña, oras en Merjelina,

De diverssas maneras tu quexa lo espina.

212En un punto lo pones á jornadas treçientas;

Anda todo el mundo, quando tú lo rretientas,

Déxasle solo é triste con muchas sobervientas;

Á quien no l' quiere ni l' ama ssyenpre gela mientas.

213Varón ¿qué as conmigo? ¿quál fué aquél mal debdo,

Que tánto me persygues? Viénesme manso é quedo,

Nunca me aperçibes de tu ojo nin del dedo;

Dásme en el coraçón, triste fazes del ledo.

214Non te puedo prender, ¡tanta es tu maestría!;

É maguer te presiese, crey que te non matarya;

Tú cadaque á mí prendes, ¡tanta es tu orgullya!,

Syn piedat me matas de noche é de día.

215¿Qué te fize? ¿porqué tú me non diste dicha

En quantas que amé nin en la dueña bendicha?

De quanto me prometíe, luego era desdicha:

En fuerte punto te vy, la ora fué maldicha.

216Quanto más aquí estás, tanto más me assaño;

Más fallo que te diga, veyendo quanto dapño

Syenpre de ti me vino con tu sotil engaño:

Andas urdiendo sienpre, cobierto so mal paño.

Share on Twitter Share on Facebook