Clima dimandano i geografi lo spazio della terra compreso tra due cerchi paralleli all'equinoziale, e tra di loro lontani quanto importa il crescimento del giorno massimo per mez'ora. Di tali climi Tolomeo ne pose solamente sette, chè tanti bastavano per comprendere le parti della terra allora più conosciuta, non essendo, in quei tempi, penetrato molto verso il polo: ma a i tempi nostri, ne i quali le navigazioni moderne si sono per grande spazio slargate verso 'l settentrione, i moderni geografi hanno moltiplicato il numero de' climi sino a 22; e sono quelli che nella sottoposta tavola si posson comprendere. De i quali, nella prima parte è notato l'ordine; nella seconda, la quantità del giorno massimo, sì nel principio come nel mezo e nel fine di ciascuno clima; nella terza si vede l'elevazion del polo, rispondente al principio e mezo e fine; nel quarto luogo sono notate le larghezze di ciascun clima; e finalmente, nell'ultima parte d'essa tavola sono i luoghi, da i quali i medesimi climi vengono denominati.
Tabula Climatum secundum Recentiores | ||||||||
paralleli | CLIMATA | MAXIMA DIES | ALTITUDO POLI | AMPLITUDO CLIMATUM | DENOMINATIONES CLIMATUM | |||
1 2 3 |
12. 12. 12. |
0 15 30 |
0. 4. 8. |
0 14 38 |
8.34 | |||
4 5 6 |
I, |
Principium Medium Finis |
12. 13. 13. |
45 0 15 |
12. 16. 20. |
43 43 33 |
7.50 | Per Meroen. |
6 7 8 |
II. |
Principium Medium Finis |
13. 13. 13. |
15 30 45 |
20. 23. 27. |
33 11 36 |
7. 3 | Per Syenen sub Tropicos Cancri. |
8 9 10 |
III. |
Principium Medium Finis |
13. 13. 14. |
45 0 15 |
27. 30. 33. |
36 47 45 |
6. 9 | Per Alexandrian Aegypti. |
10 11 12 |
IIII. |
Principium Medium Finis |
14. 14. 14. |
15 30 45 |
33. 36. 39. |
45 30 2 |
5.17 | Per Rhodum et Baylonem. |
12 13 14 |
V. |
Principium Medium Finis |
14. 15. 15. |
45 0 15 |
39. 41. 43. |
2 22 32 |
4.30 | Per Romam, Corsicam et Hellespontum. |
14 15 16 |
VI. |
Principium Medium Finis |
15. 15. 15. |
15 30 45 |
43. 44. 47. |
32 29 20 |
3.48 | Per Venetias et Mediolanum. |
16 17 18 |
VII. |
Principium Medium Finis |
15. 16. 16. |
45 0 15 |
47. 49. 50. |
20 1 33 |
3.13 | Per Podoliam et Tartariam minorem |
18 19 20 |
VIII. |
Principium Medium Finis |
16. 16. 16. |
15 30 45 |
50. 51. 53. |
33 58 17 |
2.44 | Per Vitembergam. |
20 21 22 |
IX. |
Principium Medium Finis |
16. 17. 17. |
45 0 15 |
53. 54. 55. |
17 29 34 |
2.17 | Per Rostochium. |
22 23 24 |
X. |
Principium Medium Finis |
17. 17. 17. |
15 30 45 |
55. 56. 57. |
34 37 34 |
2. 0 | Per Hiberniam et Moscoviam. |
24 25 26 |
XI. |
Principium Medium Finis |
17. 17. 18. |
45 0 15 |
57. 58. 59. |
34 26 14 |
1.40 | Per Bohus castrum Norvegiae. |
Tabula Climatum secundum Recentiores | ||||||||
paralleli | CLIMATA | MAXIMA DIES | ALTITUDO POLI | AMPLITUDO CLIMATUM | DENOMINATIONES CLIMATUM | |||
26 27 28 |
XII. |
Principium Medium Finis |
18. 18. 18. |
15 30 45 |
59. 59. 60. |
14 59 40 |
1. 26 | Per Gothiam. |
28 29 30 |
XIII. |
Principium Medium Finis |
18. 19. 19. |
45 0 15 |
60. 61. 61. |
40 18 53 |
1.13 | Per Bergis Norvegiae |
30 31 32 |
XIIII. |
Principium Medium Finis |
19. 19. 19. |
15 30 45 |
61. 62. 62. |
53 52 54 |
1. 1 | Per Viburgum Finlandiae |
32 33 34 |
XV. |
Principium Medium Finis |
19. 20. 20. |
45 0 15 |
62. 63. 63. |
54 22 46 |
0.52 | Per Arotiam Suetiae |
34 35 36 |
XVI. |
Principium Medium Finis |
20. 20. 20. |
15 30 45 |
63. 64. 64. |
46 6 30 |
0.44 | Per Dalenkanlii fluvij ostia. |
36 37 38 |
XVII. |
Principium Medium Finis |
20. 21. 21. |
45 0 15 |
64. 64. 65. |
30 49 6 |
0.36 | Per reli- |
38 39 40 |
XVIII. |
Principium Medium Finis |
21. 21. 21. |
15 30 45 |
65. 65. 65. |
6 21 35 |
0.29 | qua loca. |
40 41 42 |
XIX. |
Principium Medium Finis |
21. 22. 22. |
45 0 15 |
65. 65. 65. |
35 47 57 |
0.22 | Norvegiae. |
42 43 44 |
XX. |
Principium Medium Finis |
22. 22. 22. |
15 30 45 |
65. 66. 66. |
57 6 14 |
0.17 | Suetiae |
44 45 46 |
XXI. |
Principium Medium Finis |
22. 23. 23. |
45 0 15 |
66. 66. 66. |
14 20 25 |
0.11 | Albae Russiae |
46 47 48 |
XXII. |
Principium Medium Finis |
23. 23. 23. |
15 30 45 |
66. 66. 66. |
25 28 30 |
0. 5 | Et vicinarum |
49 | XXIII. | 24. | 45 | 66. | 31 | 0. 0 | insularum |